Het doel van je tekst bepalen
Pas ontving ik de tekst voor een nieuwsbrief van een opdrachtgever. Ik zou het nakijken, waar nodig herschrijven en terugsturen.
Ik las de tekst.
Las nog eens.
En voelde mijn vingers jeuken om aan de slag te gaan.
Maar ik besloot dat ik beter eerst kon bellen, want ik had een vaag vermoeden over deze tekst.
Ik viel met de deur in huis:‘Vertel eens wat je wilt overbrengen? Wat is het doel van deze tekst?’
Het bleef maar heel even stil voordat ik gelach hoorde: ‘Dat is het juist. Ik moet deze maand iets delen, maar eigenlijk heb ik niets te vertellen. Ik heb behoorlijk op die tekst zitten ploeteren en dacht: met wollig taalgebruik krijgt het tenminste wat body. Natuurlijk haal jij het teveel aan wollig taalgebruik er wel weer uit.’
Ik: ‘Dan schrap ik in dit geval alles.’
Waarom is het belangrijk het doel van je tekst te bepalen?
Wollig taalgebruik is geen oplossing als je niets te melden hebt. Niemand leest het. Dus in het beste geval heb je opvulling in een nieuwsbrief. In het slechtste geval nemen je lezers je ook de volgende keer niet serieus. In bovenstaande situatie gaf het antwoord op de vraag: ‘Wat is het doel van deze tekst?’ direct richting.
Er zijn verschillende (combinaties van) doelen mogelijk met een tekst. Ik noem er drie die je vaak tegenkomt bij bedrijven en instellingen:
- informeren
- inspireren
- tot actie aanzetten
Let op: het doel van een tekst is wat anders dan het onderwerp van een tekst. (Daarover een volgende keer meer.)
Het doel heeft alles te maken met dat wat de lezer doet, voelt of ervaart tijdens het lezen. Als schrijver kun je ‘richting geven’ aan deze gevoelens.
Informeren
Is het doel van je tekst om lezers te informeren, dan deel je kennis waar de lezer wijzer van wordt*. Alles wat je opschrijft heeft tot doel die kennis te verhogen: dat kunnen bijvoorbeeld cijfers en diagrammen zijn, maar ook uitleg daarover, aangevuld met voorbeelden en afgewisseld met korte samenvattingen.
*Kennis delen waar de lezer wijzer van wordt? Waarom formuleer je dat zo, Lisette?
Omdat dit raakt aan een andere belangrijke schrijftip: ‘Ken je doelgroep’. Kort samengevat: kinderen informeren is anders dan kennis delen met vakgenoten. Je schrijft daarom op het niveau van je doelgroep.
Inspireren
Voorbeelden. Voorbeelden. Voorbeelden.
Ik ben een fan van voorbeelden. Misschien komt het door mijn achtergrond als fictie-schrijver en de schrijfregel ‘show, don’t tell’ die altijd in mijn hoofd zit. Dit ‘show don’t tell’ principe kun je prima toepassen in zakelijke tekst. Door gebruik te maken van echte voorbeelden, met echte mensen, echte tegenslagen en echte successen, laat je de lezers iets inspirerends zien (show!).
Tot actie aanzetten
Dit klinkt misschien ingewikkeld, maar denk eens aan een webwinkel als Wehkamp. Je kijkt tussen de spullen die je wilt hebben, je klikt een item aan dat je mooi vindt en plaatst het in je winkelmandje.
Wehkamp vraagt direct: Wil je afrekenen of wil je verder winkelen?
Jij maakt de keuze voor direct afrekenen.
Wehkamp vraagt: Hoe wil je betalen?
Je krijgt meerder opties voorgeschoteld en kiest wat jou het beste uitkomt.
Wehkamp wil jou tot actie aanzetten: spullen kopen. Gedurende dat hele proces wordt je begeleid en wordt het je allemaal zo makkelijk mogelijk gemaakt.
Samenvattend
Als jij het doel van je tekst hebt bepaald, kun je richting geven aan wat je schrijft en hoe je het schrijft. Ga je hier bewust mee om, dan neem je lezers makkelijker mee en bereik je samen met hen jouw einddoel.
Je bepaalt het doel van een tekst, zodat je uiteindelijk het schrijversdoel der schrijversdoelen behaalt: lezers die voelen/ doen/ ervaren wat jij voor ogen hebt 🙂 !
