Taal doet iets met een mens. En het grappige van taal is, dat het met ieder mens iets anders doet. Net als bij gesproken communicatie, gebeurt een groot deel van de interactie in het hoofd van de ontvanger.

Ken je doelgroep

Juist omdat iedereen anders reageert op teksten, is het belangrijk om vooraf duidelijk in kaart te brengen voor wie je schrijft. Ken je doelgroep!

Wanneer je schrijft voor de ouders van kinderen die bij jou op de sportschool komen, moet je nadenken over de vragen waar deze ouders mee zitten. Is mijn kind veilig tijdens het sporten? Is er EHBO aanwezig. Wat doet de sportschool om de kwaliteit van de lessen te borgen?

Schrijf je voor de kinderen zelf, dan heb je heel andere vragen te beantwoorden: Kan mijn vriendje een keer mee komen voor een proefles? Kan ik mijn kinderfeestje hier houden? Wanneer mag ik meedoen aan een wedstrijd? Mogen mijn opa en oma komen kijken bij de les?

Schrijf je voor zakenmannen die hun volgende lease-auto bij jou moeten bestellen, of schrijf je voor moeders die proberen de balans tussen werk en privé te bewaren?
Welke mensen lezen jouw tekst? Mannen, vrouwen, kinderen, volwassenen, bejaarden, allochtonen, autochtonen, pubers, hoogopgeleiden, taalzwakkeren?

Definieer en ken je doelgroep. Je kunt dan het taalgebruik aanpassen aan het niveau of het kennisgebied van je lezer.

Ken de vragen van je doelgroep

Wanneer je doelgroep duidelijk in kaart is gebracht, kun je nadenken over de dingen die jou verbinden met je doelgroep. Dat wat jullie verbindt, gaat de inhoud van je tekst bepalen. Je komt hierachter door jezelf vragen te stellen:

• Wat heb jij jouw doelgroep te bieden?
• Waarom moeten ze bij jou zijn?
• Wat zijn de vragen die jouw doelgroep heeft?
• Welke antwoorden en oplossingen voor hun problemen heb jij te bieden?
• Hoe pak jij dat aan en wat verwacht jij van je doelgroep?
  

Maak je niet druk om degenen die buiten je doelgroep vallen

Nu je doelgroep en de vragen van je doelgroep bekend zijn, kun je tekst schrijven die voor hen bedoeld is. Maak je niet druk om degenen die buiten je doelgroep vallen, maar focus je volledig op de groep die je hebt bepaald, en bied hen meerwaarde.
‘Ja, maar dan haken er ook lezers af!’
Klopt.
En dat is niet erg. Degenen die afhaken, zitten niet te wachten op deze tekst. Wees niet bang om lezers te verliezen die je in eerste instantie toch al niet wilde bereiken. Focus je liever op jouw doelgroep en zorg dat zij wel blijven lezen. Hoe?

Zorg dat er altijd een schreeuwertje op je schouder zit mee te lezen

Dat schreeuwertje is iemand uit jouw doelgroep. Iemand die bij alles wat je schrijft, roept of hij wel of niet op die content zit te wachten. Iemand die vragen heeft die jij kunt beantwoorden. Oefen jezelf hierin.

Als je het lastig vindt om jezelf op deze manier kritisch te bevragen, laat dan een ander jouw tekst proeflezen voordat je het de wijde wereld instuurt. Soms doet het pijn als iemand kritiek heeft op jouw werk – dat moet je incalculeren –  maar het zal je tekst scherp houden. Daardoor zul jij je lezers vasthouden.
En dat is wat je wilt.

Neem afstand van je tekst

Schrijf je tekst. Laat je proeflezer commentaar leveren (of dat nu het schreeuwertje op je schouder is of een talige vriend) en laat het dan even los.
Parkeer je verhaal. Ga wat anders doen. Verzet je zinnen en heb wat geduld.Soms is een uur genoeg en soms moet je een dag of zelfs een aantal dagen wachten voordat je die laatste fase met je tekst kunt ingaan.

Je zult ervaren dat het na een rustperiode, eenvoudiger is om kritiek in de juiste verhouding te zien en om je tekst daarmee te verbeteren.

Neem dan iedere zin nog eens kritisch onder de loep. Verwerk het commentaar dat je kreeg en de gedachten die later nog in je opkwamen. Houd bij het herlezen van iedere zin jouw doelgroep in je achterhoofd. Stel jezelf voortdurend de vraag of je de juiste toon hebt gebruikt en of je de juiste vragen hebt beantwoord. Als je die vragen met ‘ja’ kunt beantwoorden is het tijd om de tekst te publiceren.

Speciaal voor jouw doelgroep.